Het einde van de zware wijnfles: duurzaamheid drukt het gewicht

Duurzaamheid wint terrein in de wijnwereld

De zware, robuuste wijnfles gold decennialang als hét symbool van kwaliteit en prestige. Maar wie de schappen goed bekijkt, ziet dat producenten steeds vaker kiezen voor lichtere flessen. Niet omdat het moet, maar omdat het loont – voor het milieu én de portemonnee.

Minder glas, minder CO₂

Volgens de International Wineries for Climate Action (IWCA) is de glasproductie en het transport van wijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO₂-uitstoot in de wijnketen. Een zware fles kan 800 à 900 gram wegen; lichtere varianten komen uit rond de 350 à 400 gram. Door die gewichtsreductie kan een producent de uitstoot per fles met tientallen procenten verminderen. Transport wordt efficiënter: een pallet lichtere flessen weegt simpelweg minder, wat direct scheelt in brandstof en kosten.

Nog geen wettelijke plicht

Lichtere wijnflessen zijn op dit moment niet wettelijk verplicht. Er is in de EU wel algemene verpakkingswetgeving die eist dat producenten verpakkingen “zo licht mogelijk” en recyclebaar maken, maar die stelt geen harde gewichtsgrenzen. De huidige omslag is dus vooral het gevolg van vrijwillige afspraken en marktinitiatieven. Grote retailers – van supermarkten tot monopolies als het Zweedse Systembolaget – zetten producenten onder druk om duurzamer te verpakken. Zo zijn er afspraken om het gemiddelde gewicht van stille wijnflessen met zo’n 25% terug te brengen.

Luxe-imago onder druk

Decennialang gold: zware fles = luxe. Maar dat beeld kantelt. Onder jongere consumenten krijgt een zware fles juist een milieubelastend imago. “Zwaar glas zegt niets over de inhoud,” stelt de Wine & Spirit Trade Association (WSTA). Producenten communiceren daarom steeds vaker actief over hun keuze voor licht glas, als onderdeel van hun duurzaamheidsbeleid.

Technologische vooruitgang

Dat lichtere flessen nu ook geschikt zijn voor wijnen die lang moeten rijpen of voor mousserende wijnen, komt door verbeterd ontwerp. Glasmakerijen maken flessen met dunnere maar sterkere wanden, waardoor het veiligheidsniveau gelijk blijft. Daardoor kan zelfs champagne tegenwoordig in aanzienlijk lichtere flessen worden afgevuld zonder kwaliteitsverlies.

Een kantelpunt in de markt

De combinatie van klimaatdoelen, kostenbesparing en veranderende consumententrends zorgt ervoor dat lichte flessen niet langer een niche zijn, maar steeds meer de norm worden. Grote producenten in Frankrijk, Italië, Spanje en Zuid-Afrika zijn al overgestapt; ook kleinere domeinen volgen. De verwachting is dat binnen enkele jaren het zwaartepunt van de markt bij flessen van rond de 400 gram ligt.

Wat merkt de consument?

Voor de wijnliefhebber betekent het vooral een lichter krat of doos bij het tillen, zonder concessie aan smaak of kwaliteit. De fles voelt anders, maar de wijn is hetzelfde. De prijs kan in sommige gevallen zelfs dalen, omdat transport en grondstoffen goedkoper worden.