Vintage champagne

De meeste champagnes hebben geen jaartal op de fles

Champagne… geen wijn zo gelauwerd, zo geprezen als champagne. Aan de andere kant: geen wijn waar zoveel onduidelijkheden of onwaarheden over heersen als champagne. Aangezien ik het vooral wil hebben over de bovenkant van de champagnemarkt hou ik de uitleg kort. Champagne mét hoofdletter en champagne zonder hoofdletter zijn twee verschillende dingen.

Champagne mét hoofdletter geeft het gebied aan waar champagne zónder hoofdletter (de drank) vandaan moet komen. Wijn schrijven we immers midden in de zin ook niet met hoofdletter. Komt de drank niet uit de Champagne, dan mag het nooit champagne heten. Dit geldt overigens ook voor andere producten uit te streek.

Champagne mag gemaakt worden van officieel zeven druivensoorten maar het volstaat in wijnland om er drie te kennen: Chardonnay, Pinot Meunier en Pinot Noir (voor de nieuwsgierigen onder ons: Pinot Blanc, Petit Meslier, Arbanne en Pinot Gris zijn de andere vier). Slechts een handjevol producenten maakt champagne van die andere vier.

Pinot Meunier en Pinot Noir zijn blauwe druiven, wat betekent dat twee van de drie druiven blauw zijn terwijl champagne bijna altijd wit is. Is champagne geheel van blauwe druiven gemaakt dan noemen we dat Blanc de Noirs. Is champagne geheel van Chardonnay gemaakt, noemen we dat Blanc de Blancs.

De meeste champagnes hebben geen jaartal op de fles, in tegenstelling tot vrijwel alle stille wijn en dit komt omdat champagne ondanks verschillende weersomstandigheden en wisselende kwaliteit per jaar altijd hetzelfde moet smaken. Door champagne een mengsel te laten zijn van heel veel verschillende jaren wordt dit resultaat bereikt.

Topchampagne

Goed; tot zover de korte, punctuele uitleg over champagne in het algemeen. Aangezien de feestdagen en oud en nieuw voor de deur staan, wil ik niet schrijven over de normale fles Moët & Chandon, maar over de zogenaamde vintage champagnes en prestige cuvées. Vintage champagnes zijn champagnes die wél een jaartal dragen. Logischerwijs is dit alleen het geval bij de betere jaren. Een prestige cuvée is de topchampagne van een champagnehuis. Bekende voorbeelden hiervan zijn: Dom Pérignon (eigendom van Moët & Chandon), Cristal (eigendom van Roederer), Comtes de Champagne (eigendom van Taittinger) en de R.D.-lijn van Bollinger. Prestige cuvées zijn altijd ook vintage champagnes.

Nu; wat heeft dit voor gevolg op de smaak en stijl van de champagne? Wat weinig mensen weten is dat champagne een wijn is die langer kan rijpen dan vrijwel alle andere wijnen. Dat wil zeggen: topchampagne uit een topjaar. Je normale fles Moët zou ik vrijwel direct opdrinken. Topchampagne kan echter oud worden. Als champagne rijpt, verliest het gaandeweg zijn frisse citrusfruit en maakt het plaats voor wat gerijpter fruit en kruidigheid. Overrijpe appel en peer zijn dingen die veel worden geroepen bij het proeven van een gerijpte champagne.

Als champagne nog verder doorrijpt dan vindt er op een gegeven moment een proces plaats dat “maderizatie” heet en dat is simpel gezegd het op een goede manier oxideren van de wijn. Het resultaat is een prachtige, zéér complexe neus met tonen van droge Amontillado-sherry, kaneel, gisttonen en gerijpt fruit.  Gelukkig is de bubbel een van de laatste dingen die uit de champagne gaat: ik dronk ooit een Bollinger R.D. van 20 jaar oud en dat is één van de mooiste wijnervaringen die ik heb gehad, maar de mousse was nog altijd geweldig present. Ik moet wel zeggen dat zo’n gerijpte champagne niet de makkelijkste wijn is. Voor de geoefende drinker. Schrikt dat je niet af, dan zou ik met klem willen adviseren een fles vintage champagne te komen halen: dan drink je dit uiteinde écht iets bijzonders.